tiết khí

Lập Thu

Lập thu là tiết khí bắt đầu mùa thu. Tiết bắt đầu vào khoảng ngày 7 hoặc ngày 8 tháng 8 (dương lịch), khi Mặt Trời di chuyển đến đường hoàng kinh 135°. Sách *Nguyệt lệnh thất thập nhị hậu tập giải* viết: “Lập thu là tiết tháng 7, lập là kiến lập. Mùa thu (秋) cũng là thu lại (揪), vạn vật đến lúc đó đã thu lại”.

Lập thu thông thường biểu thị cái nóng nực của mùa hè sắp qua đi và mùa thu sắp đến. Sau tiết lập thu, mỗi lần có mưa thì thời tiết lại mát mẻ, vì thế mà có câu “nhất trường thu vũ nhất trường hàn” (mỗi trận mưa thu là một đợt lạnh).
Bộ sách *Tứ dân nguyệt lệnh* đồ sộ thời Đông Hán có viết: “Triêu lập thu, lãnh sưu sưu; dạ lập thu, nhiệt đáo đầu” (sáng lập thu, lạnh hiu hiu; tối lập thu, nóng đến đầu).

Xử Thử

Xử thử là tiết khí thứ 14 trong 24 tiết khí; bắt đầu vào khoảng ngày 23 hoặc ngày 24 tháng 8 (dương lịch), khi Mặt Trời di chuyển đến đường hoàng kinh 150°.
xử nghĩa là dừng, khí nóng lúc này đã ngừng”. “Xử” có ý là ẩn giấu, ngừng hẳn, “xử thử” biểu thị những ngày nóng nực của mùa hạ sắp kết thúc rồi.

Sau tiết xử thử, khí nóng tuy dần dần tiêu mất, nhưng trời vẫn còn nóng. Cho nên có câu “Thu lão hổ, độc như hổ” (nắng gắt cuối thu độc như hổ, lão hổ nghĩa là nắng gắt); vẫn còn 18 ngày nóng đổ mồ hôi như tắm, sau đó nhiệt độ sẽ dần dần hạ thấp.

Trung Thu

Tiết khí thứ 16 trong 24 tiết khí, Thu Phân là một trong tám tiết khí quan trọng nhất, biểu thị sự thay đổi mùa, là bước chuyển phân định rõ bốn mùa trong một năm. Bắt đầu vào khoảng ngày 23 hoặc ngày 24 tháng 9 dương lịch, khi Mặt Trời di chuyển đến đường hoàng kinh 180°. “Tiết … [xem thêm]