Xử Thử

Xử thử là tiết khí thứ 14 trong 24 tiết khí; bắt đầu vào khoảng ngày 23 hoặc ngày 24 tháng 8 (dương lịch), khi Mặt Trời di chuyển đến đường hoàng kinh 150°.
xử nghĩa là dừng, khí nóng lúc này đã ngừng”. “Xử” có ý là ẩn giấu, ngừng hẳn, “xử thử” biểu thị những ngày nóng nực của mùa hạ sắp kết thúc rồi.

Sau tiết xử thử, khí nóng tuy dần dần tiêu mất, nhưng trời vẫn còn nóng. Cho nên có câu “Thu lão hổ, độc như hổ” (nắng gắt cuối thu độc như hổ, lão hổ nghĩa là nắng gắt); vẫn còn 18 ngày nóng đổ mồ hôi như tắm, sau đó nhiệt độ sẽ dần dần hạ thấp.

Hạ Chí

Hạ chí là tiết khí thứ 10 trong 24 tiết khí. Chí có nghĩa là cực, ngày hạ chí là ngày có đường đi của mặt trời dài nhất. bắc bán cầu ngày dài nhất, đêm ngắn nhất, thời tiết bắt đầu nóng nực. Thông thường mỗi năm tiết hạ chí bắt đầu vào khoảng ngày 21 tháng 6 (dương lịch), khi Mặt Trời di chuyển đến đường hoàng kinh 90°.

Kinh Trập

Tiết Kinh Trập – 惊蛰( jīng zhé )(05-06/03) thuộc tiết khí mùa Xuân, thứ 3 sau tiết Vũ Thủy và trước tiết Xuân Phân. Khi Mặt Trời ở vào kinh độ 345.

Các loài côn trùng không ăn không uống bất động, ngủ đông dưới đất, gọi là “Trập”, tới thời điểm tiết trời ấm, những tiếng sấm xuân như một tiếng báo thức của trời đất xuất hiện, làm vạn vật bừng tỉnh, xưng là “Kinh”. Vì thế, Kinh Trập có nghĩa là sự tỉnh giấc của các loài công trùng sâu bọ sau một thời gian dài, chuyển tới mùa sinh sôi nảy nở. Vậy nên, tiết Kinh Trập còn hay gọi là tiết sâu nở.

Sấm xuân là điềm báo đáng chú ý nhất trong tiết Kinh trập. Theo một đúc kết của người xưa: “Nếu sấm sét của mùa xuân đến trước thời điểm tiết Kinh trập thức tỉnh côn trùng, thì năm đó thời tiết sẽ bất thường”.

Tiết Kinh Trập đánh dấu mốc quan trọng trong chu kỳ sinh học hàng năm, thời kỳ dương khí tươi mát, động vật thay lông đổi xác, thực vật ươm mầm nảy chồi, cảnh xuân tươi tốt, nên có ý nghĩa đặc biệt với người nông dân.

Ngoài thiên nhiên cá sẽ bơi từ vùng nước sâu đến vùng nước nông để kiếm thức ăn và sinh sản, các côn trùng, sâu bọ sẽ tỉnh giấc để kiếm ăn, rắn cũng sẽ thức dậy và bắt đầu săn mồi. Thời cổ đại có câu: Vạn vật xuất tự chấn, tức chấn động là điểm khởi đầu cho mọi thứ và tiết Kinh Trập chính là điểm chấn của đầu năm, là thời điểm dương khí thịnh hơn, mọi người cần ăn nhiều đồ mát để tránh bị nóng, giúp cân bằng cơ thể.

Xuân Phân

Tiết Xuân phân thuộc các tiết khí mùa xuân trong 24 tiết khí. Theo dương lịch, tiết Xuân phân bắt đầu từ ngày 20/3 (hoặc 21/3) – ngay khi kết thúc tiết Kinh trập. Kết thúc vào 3/4 (hoặc 4/4) và sau đó chuyển sang tiết Thanh minh. Vào thời điểm này, mặt trời ở vị trí gần xích đạo nhất.

Thanh Minh

Thanh minh là tiết khí thứ 05 trong 24 tiết khí, tiết thanh minh bắt đầu vào khoảng ngày 4 hoặc ngày 5 tháng 4 (dương lịch) hàng năm, khi mặt trời di chuyển đến đường hoàng kinh 15°.

Thanh là khí trong, minh là sáng sửa. Tiết thanh minh nghĩa là khi trời mát mẻ quang đãng.

Cốc Vũ

Tiết khí thứ 6 trong 24 tiết khí, Cốc Vũ bắt đầu vào khoảng ngày 20 hoặc ngày 21 tháng 4 dương lịch.

“Cốc” trong từ hạt ngũ cốc, “Vũ” nghĩa là mưa.
Báo hiệu đã đến cuối xuân, những cơn mưa này tốt cho các loại cây cối đặc biệt là cây ngũ cốc(khác với mưa của tiết Vũ thủy như những hạt bụi li ti hoặc hạt bột)

Lập Hạ

Tiết lập hạ bắt đầu vào khoảng ngày 5 hoặc ngày 6 tháng 5 (dương lịch), khi Mặt Trời di chuyển đến đường hoàng kinh 45°. Sách Nguyệt lệnh thất thập nhị hậu tập giải viết: “Lập hạ vào tiết tháng tư, chữ lập nghĩa là bắt đầu. Hạ, chính là lớn lên, vạn vật đến lúc này đều sinh … [xem thêm]

Tiểu Mãn

Tiết Tiểu Mãn là tiết thứ 8 trong 24 tiết khí, trước tiết Mang Chủng và sau tiết Lập Hạ. Bắt đầu vào khoảng ngày 21 hoặc ngày 22 tháng 5 (dương lịch), khi Mặt Trời di chuyển đến đường hoàng kinh 60°.
“Tiểu” là nhỏ, “Mãn” là đầy đủ, khi ghép lại có thể hiểu theo hai nghĩa khác nhau

Ở nghĩa thứ nhất, Tiểu Mãn có nghĩa là lũ nhỏ, lượng nước dồi dào. Đây là thời điểm kết thúc tình trạng khô hạn, thiếu nước do những đợt nắng nóng, oi bức ở tiết Lập Hạ.

Tiểu Mãn được hiểu ở nghĩa thứ hai là sự đầy đủ về mặt lương thực. thực phẩm. thời điểm này, các loại cây cối hoa màu đang bắt đầu chuyển mình đâm hoa ra trái và chuẩn bị được thu hoạch.